Час ад часу хата Ніны Канстанцінаўны Серык, як і шмат гадоў таму, напаўняецца дзіцячымі галасамі. І гэта яе радуе, надае жыццёвы тонус і прыбаўляе моцы. У 85 гадоў, якія споўніліся ёй 1 ліпеня, не перастае сцвярджаць, што яна самая шчаслівая і самая багатая жанчына.
— Усё маё багацце — мае 11 дзяцей, 17 унукаў і 8 праўнукаў, — гаворыць, усміхаючыся падчас размовы з намі, Ніна Канстанцінаўна. — Неяк аднойчы іду па вуліцы з каляскай, а суседка пытае: “Дакуль каляскі будзеш катаць?”. Я і кажу: “Усяго только 35-я”. Для мяне дзеці заўсёды былі і ёсць у радасць. Не разумею, калі хто-небудзь скажа, што стаміўся, гадуючы аднаго-двух дзяцей. У мяне ж яны нараджаліся адзін за адным, з малым прамежкам часу. Першых гадаваць было цяжэй, а потым старэйшыя дапамагалі глядзець малых. Ды і бацькі, якія жылі побач, наглядалі за дзецьмі.
Ніна Канстанцінаўна ўспамінала гады сваёй маладосці, і кожны яе сказ як бы адлюстроўваў нейкія этапы жыцця. Вось мы разам з ёй пераносімся на палявы стан, дзе яна пад спякотным сонцам жала жыта, а вечарам таго ж дня нарадзіла дачку. Альбо яскрава ўяўляем малюнак, калі яна подбежкам спяшаецца на ферму і з сабою за руку вядзе двух — трох дзяцей.
— Усяляк прыходзілася, пакуль уладкавала дзяцей у садок, — працягвае наша субяседніца. — І са мной на работу хадзілі, і за плячыма малых насіла, а яшчэ мужу, які працаваў вадзіцелем, у машыну двух — трох падсаджвала. Гэта цяпер маці гадамі могуць дома сядзець з дзецьмі, а тады мы на дапамогу дзяржавы не разлічвалі, рабілі ўсё самі, стараліся не проста выжываць, а нармальна жыць. Прыходзілася і на дзвюх работах працаваць. Днём у магазіне прадаўцом, а ноччу — вартаўніком у калгасе. Ніякай работы не цуралася, таму і працоўнага стажу без малога 40 гадоў маю. Неяк было сорамна, што я, маладая, здаровая жанчына, сяду і буду сядзець дома. Хацелася жыць не горш за людзей. Яно так і было. Без перабольшвання скажу, што і гаспадар мой, і нашы дзеці хадзілі заўсёды ў чыстым адзенні. І паесці заўсёды ў нас было. Трымалі карову, і не адну, свіней, індыкоў, курэй, агарод саджалі. Бывала, напяку гару бліноў, пастаўлю пасярэдзіне стала, а з двух бакоў — скавароды са шкваркамі. Сядзем сям’ёй, наядзімся ды малаком зап’ём.
Шчыра кажучы, мы не пераставалі здзіўляцца таму, што расказвала Ніна Канстанцінаўна. Спрытная яна была ва ўсім — і дзяцей нараджаць, і ў рабоце, і хатнюю гаспадарку з толкам весці. А яшчэ яна — выдатная майстрыха — можа шыць, прасці, ткаць, вышываць. Усяму гэтаму прыйшлося навучыцца, каб з сямейнага бюджэту менш траціць грошай на адзенне. З якога боку ні расказвай пра гэту жанчыну, выснова адна — працавітая, дамавітая, цудоўная маці і жонка, а цяпер яшчэ бабуля і прабабуля. Ні час, ні хваробы, з якімі прыхо-дзіцца жыць, не скарылі Ніну Канстанцінаўну. І цяжкасці, і вясёлае яна ўспамінае з доляй гумару. Хіба толькі неахвотна гаворыць пра той перыяд жыцця, калі была вязнем канцлагера. Дзякуй Богу, вярнулася адтуль у 16 гадоў жывой і здаровай. Дарэчы, вязнем быў і яе муж, Мікалай Фёдаравіч, які ўжо памёр. Сёння яна з жалем успамінае пра яго, бо, нягледзячы на тое, што між імі было многа ўсякага — і добрага, і дрэннага, усё роўна не хапае яго прысутнасці.
Мы размаўлялі з Нінай Канстанцінаўнай і бачылі перад сабой шчырай душы жанчыну, якая вельмі ганарыцца і даражыць сваёй сям’ёй, якая заўсёды рада званку дзяцей і ўнукаў, кожнага з іх гасцінна чакае да сябе дадому. І яны прыедуць, абавязкова прыедуць, каб удзячна павіншаваць Ніну Канстанцінаўну з юбілеем. Дык пажадаем і мы, каб яшчэ доўга не згасаў агеньчык у яе акне і па-ранейшаму хата поўнілася дзіцячымі галасамі.
Вольга ЧУЧВАЛ
Фота Сяргея РУДЗІНСКАГА
