У Беларусі даўняя багатая гісторыя традыцыйных мастацтваў і рамёстваў, многія з якіх існуюць і цяпер. Гэта ткацтва, салома-пляценне, ганчарная справа і іншыя. Яшчэ з дзяцінства ў маёй памяці засталіся саматканыя посцілкі, якімі бабуля засцілала ложак. Яна называла іх перабіранкамі. Тады жанчыны, якія ўмеюць ствараць такую прыгажосць, здаваліся мне чараўніцамі. І вось у мяне з’явілася магчымасць пагаварыць з такой чараўніцай — майстрам Заеліцкага Дома рамёстваў Наталляй ГрашчанкАЙ.
— Наталля Сяргееўна, раскажыце, калі ласка, аб сваёй першай рабоце.
— Першы свой ручнік я зрабіла разам з нашай майстрыхай Соф’яй Меснік. Два нашыя палатны былі ацэнены на абласным конкурсе, дзе мы занялі трэцяе месца. Пасля гэтага я зразумела, што мне цікава займацца ткацтвам.
— Якія матэрыялы вы выкарыстоўваеце?
— Ніткі я не праду, купляю. Тку старадаўнім ільном, які мне аддалі бабулі, яго запасы ў мяне яшчэ ёсць.
— Вашы творчыя планы на будучыню?
— Мне б хацелася выпрацаваць свой стыль у ткацтве, хаця ён і зараз ужо праглядваецца. Для сваіх вырабаў я заўсёды выбіраю геаметрычны арнамент. Нашы аўтэнтычныя ручнікі — гэта аднабаковы перабор, я стараюся ткаць у гэтым стылі, каб, калі прыязджаеш на фестываль, было відаць, што гэта ручнікі з Глушчыны.
— На вуліцы ўжо XXI стагоддзе, а ў вас пры гэтым такія старадаўнія станкі. Адкуль яны?
— Наш былы начальнік Уладзімір Шулякоўскі адшукаў іх дзесьці на раёне, цяпер мы на іх працуем. Дома ў мяне таксама ёсць старадаўні ткацкі станок.
Наталля гаворыць, што не стала б займацца ткацтвам, калі б не бабуля. Менавіта яна дала ўнучцы асновы рамяства. Потым майстрыха шмат сакрэтаў пазнала на “прафесійных” семінарах, а таксама падчас фестываляў. Зараз Наталля Грашчанка і сама ўжо вучыць дзяцей у ткацкім гуртку. Нягледзячы на тое, што ткацтва — старадаўняе рамяство, дзеці не пакідаюць гэты гурток без увагі. З дапамогай Наталлі Сяргееўны яны ткуць палатно і выразаюць з яго сурвэткі. А яшчэ майстрыха займаецца распрацоўкай новага палатна, якое будзе вышыта старажытным глускім узорам бавоўнай і поўсцю. Самым вялікім плюсам у сваёй рабоце Наталля Сяргееўна лічыць тое, што атрымлівае ад яе вялікае задавальненне. Кожны дзень ідзе ў Дом рамёстваў, як на свята. У гэтых ручніках, узорах — уся яе душа.
Калі-небудзь і я знайду час, каб навучыцца ткаць на станку цудоўныя посцілкі-перабіранкі. Такое карпатлівае, але цікавае рамяство не павінна забыцца, а павінна застацца ў нашай культуры, нашай памяці.
Кацярына НОВІКАВА,
студэнтка 3 курса
Інстытута журналістыкі БДУ
Фота з архіва рэдакцыі
