Сёння ў нашай краіне адзначаецца Дзень Кастрычніцкай рэвалюцыі. У кожнага грамадзяніна сучаснай Беларусі свае адносіны да гэтай даты. Але трэба ўсё ж такі прызнаць, што ноч з 25 на 26 кастрычніка (па старому стылю) 1917 года змяніла назаўсёды не толькі гісторыю Расійскай імперыі, а і ўвогуле сусветную гісторыю. Старэйшае пакаленне глушчан добра памятае, якім святочным для ўсіх быў дзень 7 лістапада, а для маладзейшых нашых землякоў мы з дапамогай раённай газеты арганізуем падарожжа ў мінулае.
Мы з вамі ў 1968 годзе. К святу Вялікага Кастрычніка працаўнікі раёна падводзілі вынікі сацыялістычных спаборніцтваў, прымяркоўвалі адкрыццё новабудоўляў, прымалі школьнікаў у акцябраты і піянеры. Так, у гэтым годзе для хлебаробаў з Малінава к святочнай даце быў пабудаваны новы клуб. Трэба адзначыць, што ў той час тэлевізары былі яшчэ не ў кожным доме, таму даведацца аб тым, як праходзілі ваенны парад і дэманстрацыя працоўных, глушчане маглі з раёнкі — друкаваліся рэпартажы з Масквы і Мінска. Нас, канешне ж, цікавіць, як праходзілі ўрачыстасці ў Глуску. “З самай раніцы 7 лістапада вуліцы райцэнтра абудзіліся звонкімі песнямі, музыкай. Пад гукі марша перад трыбунай, дзе знаходзілася кіраўніцтва раёна, прайшлі школьнікі, за імі калоны рабочых і служачых. А завяршылі дэманстрацыю спартсмены раёна і матацыклісты,” — пісаў карэспандэнт “Сцяга Радзімы”.
Далей — 1974 год. Напярэдадні свята раённая газета напоўнена заклікамі і лозунгамі, напрыклад: “Вялікаму Кастрычніку — ударную працу”, “Пад кіраўніцтвам камуністычнай партыі — наперад да перамогі камунізму!”. Усе артыкулы асвятляюць ударную працу пераможцаў сацыялістычных спаборніцтваў.
А вось у 1979 годзе пра Глускі раён гаварылі нават на рэспубліканскім узроўні. “Цэнтральны камітэт Кампартыі Беларусі, Савет Міністраў БССР, Белсаўпраф падвялі вынікі рэспубліканскага сацыялістычнага спаборніцтва за высокапрадукцыйнае выкарыстанне і захоўванне сельскагаспадарчай тэхнікі. Сярод пераможцаў ёсць і Глускі раён”. Глушчане былі ўзнагароджаны пераходным Чырвоным сцягам з уручэннем грашовай прэміі — 1 000 рублёў. На той час гэта была вялікая сума!
У 1981 годзе, як і ў папярэднія гады, 7 лістапада ў Глуску адбылася святочная дэманстрацыя: “З выдатным настроем прыйшлі на прыгожа ўбраную плошчу працоўныя раёна, а гэта больш за 40 працоўных калектываў і вытворчых участкаў”.
Бяжыць час, мы ў 1989-м, і ў краіне Саветаў ужо поўным ходам ідзе “перабудова”. Хоць яшчэ з размахам святкуецца Дзень Кастрычніцкай рэвалюцыі, але ўжо адчуваецца недавер народа да заклікаў і лозунгаў камуністычнай партыі — іх усе менш і менш на старонках раёнкі. А з развалам Савецкага Саюза і набыццём нашай рэспублікай незалежнасці 7 лістапада ўвогуле знікае як чырвоны дзень календара. У раёнцы за 1992 год ёсць толькі маленькі ўспамін аб 75-й гадавіне Кастрычніка і здымак крэйсера “Аўрора” з кароткім гістарычным экскурсам.
З 1995 года 7 лістапада ізноў вярнулася ў святочны каляндар рэспублікі. У 1999 годзе ў Глуску прайшоў урачысты сход, прысвечаны 82-й гадавіне Кастрычніка, дзе ўшаноўвалі пераможцаў спаборніцтва “Ураджай-99”, у РДК і сельскіх клубах адбыліся канцэрты з нагоды свята, а ў цэнтры пасёлка — кірмаш і народныя гулянні.
Лістапад 2005-га быў адметны для глушчан: у раён прыйшоў прыродны газ — факел на цэнтральнай плошчы Глуска запаліў Прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка. Для жыхароў райцэнтра ў гэты дзень былі арганізаваны разнастайныя мерапрыемствы: масавае народнае гулянне развярнулася насупраць кінатэатра “Арыён”, дзе была наладжана гандлёвы кірмаш з удзелам спажывецкіх таварыстваў з розных раёнаў вобласці, канцэрт мастацкай самадзейнасці, спартыўныя спаборніцтвы (лёгкаатлетычны прабег, футбольны матч, спаборніцтвы па гіраваму спорту, перацягванне каната і іншыя).
Савецкае мінулае захавалася ў нашым пасёлку і зараз — назвы многіх вуліц звязаны з Кастрычніцкай рэвалюцыяй. Магчыма, на хвалі дэсаветызацыі іх трэба было б памяняць на гістарычныя назвы, але ў той фінансава складаны час было не да такіх перамен, таму і засталіся ў нас вуліцы Кастрычніцкая, Інтэрнацыянальная, Савецкая, Пралетарская, Камсамольская і іншыя. Цікава было даведацца ў жыхароў некаторых з гэтых вуліц, як яны адносяцца да свята Кастрычніка. Вось якія адказы я атрымала:
Валянціна, жыхарка вуліцы Кастрычніцкай:
— У мяне з гэтай датай звязаны ўспаміны аб маім дзяцінстве. Я лічу, што для старэйшага пакалення Дзень Кастрычніцкай рэвалюцыі — гэта не толькі ўспамін аб маладосці, магчыма, для кагосьці гэта важная дата. Ну і, канешне ж, вельмі добра, што дзень 7 лістапада — выхадны.
Сяргей, жыхар вуліцы Савецкай:
— Для мяне гэта проста дадатковы выхадны дзень. Адзначаў гэтую дату толькі, калі хадзіў разам з класам на дэманстрацыі, і то рабіў гэта не вельмі ахвотна.
Вольга, жыхарка вуліцы Камсамольскай:
— У савецкі час гэта свята было адным з самых любімых для мяне. Прыгожа ўбраны горад, калоны дэманстрантаў, дзе жанчыны (у перыяд дэфіцыту тавараў) маглі пахваліцца сваімі абноўкамі. А якія прыгожыя былі матацыклісты і дзяўчаты, якія стоячы ехалі ў калясцы матацыкла і трымалі сцягі рэспублік Савецкага Саюза! Зараз жа гэты дзень проста яшчэ адзін выхадны, магчымасць пабыць з сям’ёй.
А як жа ставіцца да свята моладзь? Мы ў групе нашай газеты ў сацсетцы “Вконтакте” правялі апытанне сярод падпісчыкаў, і вось якія вынікі атрымалі: 12 адказалі, што 7 лістапада для іх проста дадатковы выхадны, 13 гэтую дату не адзначаюць ніяк і не лічаць святам, але знайшліся 4 падпісчыкі, для якіх гэта вялікі дзень у гісторыі. А два нашыя, напэўна, самыя маладыя, падпісчыкі ўвогуле не ведаюць, што такое свята існуе.
Напрыканцы хочацца павіншаваць тых глушчан, што адзначаюць Дзень Кастрычніцкай рэвалюцыі, са святам, а ўсім астатнім пажадаць прыемнага выхаднога дня.
Вольга ЯНУШЭЎСКАЯ
Фота Ігара КІРЫНА і з сайта ok.ru
