“Добры дзень, праходзьце, сядайце, калі ласка!” — такімі словамі сустракала ўсіх загадчыца Балашэвіцкага сельскага клуба Любоў Іванаўна Долбік. Яна вельмі хвалявалася, бо запрасіла гледачоў на адметную падзею — свята “Сустракаем Пасху!”, адбылося яно акурат на Светлай сядзміцы. Па мне, дык перажываць вялікай прычыны не было: удзельнікі мерапрыемства падрыхтаваліся вельмі добра. Перад пачаткам можна было палюбавацца на вышываныя ручнікі, што стварылі ў розны час балашэвіцкія жанчыны, пацікавіцца падборкай святочных рэцэптаў і другой тэматычнай літаратурай, што падрыхтавала для выставы мясцовы бібліятэкар Ганна Шуст. Дарэчы, пасхальныя булкі, прыгожа аздобленыя, таксама былі.

Да ўдзелу ў мерапрыемстве Любоў Долбік прыцягнула, як кажуць, і старых, і малых. Дзеці цудоўна чыталі вершы пра Вялікдзень, з задавальненнем удзельнічалі ў гульнях. Дарэчы, у “біткі” згулялі ўсе прысутныя, якім Любоў Іванаўна раздала рознакаляровыя яйкі. Прапанавала яна і іншыя традыцыйныя для пасхальнага свята забаўкі: можна было расфарбаваць паветраны шарык, пакатаць яйкі з чырвонай горкі — чыё далей пакоціцца, той і пераможца, і іншае. Аказваецца, і кулічы не проста для ўпрыгожання стаялі: іх балашэвіцкія жанчыны пяклі спецыяльна для конкурсу, а за журы былі ўсе прысутныя. “Усе пірагі ды булкі — на 100 балаў!” — такую ацэнку выдалі гледачы, пакаштаваўшы па кавалачку, але гаспадыні самі вырашылі, што найлепшы куліч атрымаўся ў Надзеі Аляксандраўны Прыгары, яна і атрымала падарунак.

Галоўным жа ўпрыгожаннем свята і сапраўдным адкрыццём асабіста для мяне сталі аўтэнтычныя песні ў выкананні самадзейных артыстаў. Некаторым з іх ужо па 85, як Надзеі Сцяпанаўне Каранец і Веры Трафімаўне Дзядзюлі, але бачылі б вы, якія яны бадзёрыя і аптымістычныя. “Усім нашым удзельніцам у душы — не болей за 45!” — смяецца Любоў Іванаўна, якая побач з гэтымі жанчынамі ўжо 33 гады. А ўвогуле колькі існуе калектыў, дакладна ўжо ніхто не памятае, гадоў пад сорак, не меней. Зараз пастаянных удзельніц дзевяць, калісьці ж на сцэне стаялі ў некалькі радоў, успамінаюць жанчыны. “Ой, дзе мы толькі ні пелі, якія толькі святы ні ладзілі, — расказваюць яны. — Раней галоўным быў дзень кастрычніцкай рэвалюцыі, дык на сцэне тады мо 30 чалавек стаяла. Харашэ было, як на Провады зімы ў Глуск ездзілі, у кажухах ды на конях. І Масленку адзначалі, і Тройцу. Каля ракі збіралася ўсё сяло, вянкі пускалі, абрад кумаўства ладзілі. Як? Пад бярозкамі станавіліся: “Давай, кума, з табой пакумімся. Ты мне кума, я табе кума!” — так выбіралі маладыя сабе кумоў на будучае”. Расказвалі жанчыны пра абрад хрысцін, пра вячоркі, пра ўнікальны калядны абрад, які ў Балашэвічах адзначаюць адметна, а вочы іх блішчалі ад узбуджэння. Як добра, падумалася мне, што ёсць клуб, куды гэтыя бабулі могуць прыйсці, паспяваць, адчуць сябе пры занятку і патрэбнымі не толькі сям’і. Дык яны ж і з канцэртамі ездзяць, напрыклад, нядаўна выступалі ў Вільчы, ды ажно два разы запар. “Пасля канцэрта нас запрасілі ў другі канец вёскі, прыслалі мікрааўтобус. Як жа адмовіш? — кажа Любоў Долбік. — Пелі проста каля хаты на вуліцы, а ўсе, хто сабраліся там, — усе да адзінага — плясалі і весяліліся”.

Без свайго калектыву не ўяўляюць жанчыны жыццё. Пераехала ў Балашэвічы і стала ўдзельніцай гурта Вера Васільеўна Прыгара. Пяцёра дзяцей выхоўвала, але знаходзіла і знаходзіць час для песень Надзея Аляксандраўна Прыгара. Хварэе, але ідзе на рэпетыцыі Марыя Андрэеўна Долбік. Не астаўляе любімую справу Галіна Васільеўна Гембіцкая. Падтрымлівае таварышак маладзейшая з артыстак Ганна Іванаўна Шуст. Не змаглі па пэўных прычынах выйсці на сцэну ў дзень нашага прыезду Ніна Васільеўна Скрупская і Ганна Канстанцінаўна Долбік.

Песні ў выкананні балашэвіцкіх артыстак і сапраўды ўнікальныя — і па гучанні, і з пункту погляду гістарычнага. Жанчыны перанялі іх ад сваіх матуль і бабуль, а ўвогуле карані песень губляюцца ў далёкім мінулым Балашэвіч, якім ужо 455 гадоў. “Не, не павінна памерці вёска, калі ёсць тут такія людзі, якім і ўзрост не перашкода, і ёсць тыя, хто з задавальненнем пераймае духоўную спадчыну і ўнікальную аўтэнтычную манеру выканання”, — падумала я. Тым болей што ў балашэвіцкіх артыстак новыя планы і новыя задумы, адна з якіх звязана нават з тэлевізійным праектам. Так што, дасць Бог, пабачым іх яшчэ і на экране.

Аксана ВАСІЛЕЎСКАЯ

Фота Сяргея РУДЗІНСКАГА