Першую сваю вышыўку гладдзю Ніна Васільеўна Шчэрба зрабіла дзесьці ў класе чацвёртым. Цяпер, амаль праз шэсць дзясяткаў гадоў, яна не можа дакладна ўспомніць, што гэта была за работа.
— Тады я не думала, ды ці можа дзіця наперад ведаць, што ў будучым сур’ёзна захаплюся вышыўкай, — успамінае Ніна Васільеўна. — Я проста назірала за матуляй, як яна віртуозна валодае іголкай, у якую зацягнута каляровая нітка, і як сцяжок за сцяжком на белай тканіне паяўляюцца прыгожыя ўзоры. А калі работа была гатовая і можна было яе разглядзець як гатовую рэч, тады мае вочы загараліся ад такога хараства і я ўжо не магла стрымаць эмоцый. Мама спачатку моўчкі назірала за мной, а потым прапанавала паспрабаваць самой. Яна чамусьці была ўпэўнена, што ў мяне абавязкова атрымаецца, і не памылілася. Я была стараннай вучаніцай. У мяне хапала ўседлівасці і цярпення, а гэта асноўныя якасці, якімі павінна валодаць рукадзельніца. Так вышыванне назаўсёды ўвайшло ў маё жыццё і стала любімым заняткам у вольны час.
У Дуброве, дзе жыла і вучылася Ніна, шмат хто з дзяўчынак вышываў. Часта яны абменьваліся ніткамі і рабілі гэта ў школе, на перапынках. Потым адна другой пахваляліся сваімі работамі.
— Было цікава і весела, — працягвае наша субяседніца. — У мяне асабліва добра выходзілі вышытыя на паркалі трохвугольныя сурвэткі на этажэрку, а яшчэ насоўкі, якія дадаткова абвязвала кручком. Вось успомніла той час, і на душы зрабілася хораша. Як добра, што пераняла матуліна майстэрства. Цяжка цяпер уявіць, што б рабіла доўгімі зімнімі вечарамі, каб не вышыўка. Яна і нервы супакойвае, ды і час бавіцца хутка і з карысцю.
Ніна Васільеўна, калі мы папрасілі падлічыць усе работы, якія яна вышыла за сваё жыццё, спачатку задумалася, а потым сказала адным словам: шмат. Шмат ручнікоў, накрывак на падушкі, навалачак, абрусаў, карцін, спадніц, кофт, фартухоў.
Асабліва дарагая для яе работа — ікона Мікалая Цудатворца, якую збіраецца асвяціць у царкве. Штосьці з работ знаходзіцца ў жанчыны дома, а многае паспела раздарыць — дзецям, якіх у яе трое, унукам — іх дзевяць, і нават ёсць ужо праўнучка, родзічам, сябрам. Кажа, калі сабе што трэба будзе, то яшчэ вышые. На адну работу, да прыкладу, ручнік, майстрысе спатрэбіцца тыдзень, а то і болей. Кажа, усё залежыць ад складанасці ўзору, а яшчэ ад настрою, без якога не варта і брацца за справу.
— Іншы раз мой муж сварыцца на мяне, гаворыць, хопіць ужо сядзець ды сляпіцца па вечарах, а я не магу, мне ажно карціць, калі не патрымаю ў руках нітку з іголкай ды не зраблю хоць некалькі сцяжкоў, — прызнаецца Ніна Васільеўна. — За гэтую зіму ўжо паспела вышыць крыжыкам ручнік, сурвэтку, карціну, і гэта не мяжа, да вясны яшчэ ёсць час. Тым больш, паглядзіце, колькі ў мяне панакупляна розных нітак — не прападаць жа дабру.
Нітак для вышывання ў майстрыхі сапраўды шмат. Адны яна выцягвае з рознакаляровых шарсцяных хустак, якія некалі купляла на базары, другія бярэ з клубкоў, прывезеных з Бабруйска. Няма праблем і з узорамі, большасць з якіх бралася не толькі з кніжак, але і з ужо вышытых работ. Калі Ніна Васільеўна ў чыёй-небудзь хаце ўбачыць вышыўку, якая западзе ў душу, абавязкова выпрасіць яе ў гаспадыні на некалькі дзён, каб перакапіраваць узор і потым зрабіць такую ж сабе. Дарэчы, сваю любоў да рукадзелля дуброўская майстрыха перадала дзвюм сваім унучкам — Ірыне і Паліне. І гэта бабулю вельмі радуе.
Вольга ЧУЧВАЛ
Фота Сяргея РУДЗІНСКАГА
