Увядзенне ў Беларусі сістэмы страхавання ад беспрацоўя можа пачацца ўжо ў 2018 годзе. Аб гэтым паведаміў першы намеснік міністра працы і сацыяльнай абароны Андрэй Лабовіч на анлайн-канферэнцыі на сайтах БЕЛТА і міністэрства.
«Страхаванне ад беспрацоўя займае цэнтральнае месца ў сістэме сацыяльных амартызатараў. Гэта форма сацыяльнай абароны эканамічна актыўнага насельніцтва ад рызыкі, звязанай са стратай работы па незалежных ад застрахаваных асоб абставінах», – сказаў першы намеснік міністра.
Ён падкрэсліў, што канкрэтнага рашэння яшчэ няма. З лістапада 2016 года па студзень 2017 года працавала створаная па даручэнні ўрада міжведамасная група. У пачатку лютага прапановы па ўвядзенні ў рэспубліцы сістэмы страхавання ад беспрацоўя накіраваны ў Савет Міністраў.
Улічваючы змест ключавых базавых і дадатковых элементаў фінансавай асновы страхавання ад беспрацоўя, міжведамасная рабочая група прыйшла да рашэння, што найбольш прымальная мадэль з наступнымі параметрамі: устанаўленне асобнага страхавога тарыфу; абавязковы ўдзел у гэтай сістэме ўсіх занятых асоб, якія працуюць па найме; удзел у фарміраванні страхавога фонду работнікаў і наймальнікаў на роўных умовах; выплата дапамогі па беспрацоўі толькі грамадзянам, зарэгістраваным у органах дзяржаўнай службы занятасці ў якасці беспрацоўных; наяўнасць у прэтэндэнта на дапамогу страхавога стажу не менш як адзін год; выплата дапамогі толькі беспрацоўным, якія страцілі работу па ўважлівых прычынах; акумуляванне страхавых сродкаў у Фондзе сацыяльнай абароны насельніцтва; ажыццяўленне выплаты дапамогі толькі органамі дзяржслужбы занятасці. Сярэдні памер страхавой дапамогі па беспрацоўі – 60 працэнтаў ад сярэдняй зарплаты работніка; перыяд выплаты – 26 каляндарных тыдняў (70 працэнтаў сярэдняй зарплаты работніка за першыя 13 каляндарных тыдняў і 50 працэнтаў – за апошнія 13 каляндарных тыдняў).
У выпадку адабрэння выпрацаваных падыходаў работа па ўвядзенні ў рэспубліцы сістэмы страхавання ад беспрацоўя можа пачацца ўжо ў 2018 годзе. Паводле слоў Андрэя Лабовіча, прапануецца на першым этапе, да запуску сістэмы страхавання ад беспрацоўя, павысіць дапамогу па беспрацоўі да 100 працэнтаў бюджэту пражытачнага мінімуму (БПМ) звольненым у сувязі са скарачэннем колькасці або штату работнікаў, да 50 працэнтаў БПМ – іншым работнікам, звольненым па ўважлівых прычынах.
Начальнік упраўлення палітыкі занятасці Міністэрства працы і сацыяльнай абароны Алег Такун адзначыў, што падтрымка людзей, якія страцілі работу па аб’ектыўных прычынах, шырока распаўсюджана ў свеце пры неспрыяльнай эканамічнай кан’юнктуры і з’яўляецца элементам сістэмы мер па стабілізацыі сітуацыі.
Працэс станаўлення і развіцця інстытута страхавання ад беспрацоўя заняў некалькі дзесяцігоддзяў. Яно ўкаранялася ў практыку большасці развітых краін пры актыўнай падтрымцы прафсаюзаў і да канца 1940-х гадоў стала неад’емнай часткай нацыянальных сістэм сацыяльнай абароны. Так, у большасці замежных краін сістэмы страхавання па беспрацоўі існуюць амаль шэсць дзесяцігоддзяў, а ў Даніі яны пачалі рэалізоўвацца яшчэ ў 1907 годзе.
Прыняцце або перагляд праграм страхавання па беспрацоўі часта звязаны з рэгіянальнымі або міжнароднымі крызісамі. Напрыклад, ЗША і Канада ўвялі свае сістэмы ў 1935 і 1940 гадах адпаведна ў адказ на Вялікую дэпрэсію 1930-х гадоў. Праграмамі страхавання ад беспрацоўя ў розных краінах ахоплена да 80 працэнтаў занятага насельніцтва.
«У кожнай краіне свая сістэма страхавання па беспрацоўі, яна залежыць ад агульнай сітуацыі, асаблівасцей беспрацоўя, характарыстык рынку працы і інш. Але ні адна сістэма страхавання па беспрацоўі, як бы добра яна ні была распрацавана, не здольна вырашыць праблему беспрацоўя ў цэлым. Мэта страхавання па беспрацоўі – забеспячэнне часовага і частковага замяшчэння даходу застрахаванай асобы, якая страціла работу, у перыяд пошуку новай работы», – сказаў Алег Такун.
