Пра подзвігі разведчыка Рыбака на працягу ўсяго жыцця Ульяна Аляксандравіча пісала і раёнка, і абласныя, рэспубліканскія газеты. Адна з самых першых нататак пра земляка-героя з’явілася ў Глускай раённай газеце (тады яшчэ «Соцыялістычная вёска») у 1946 годзе. Дарэчы, гэты нумар цяпер захоўваецца ў раённым гісторыка-краязнаўчым музеі. Нататка называлася «Сустрэчы з Героем Совецкага Саюза У. А. Рыбаком» (арфаграфія і пунктуацыя тут і далей захаваныя): ”2 чэрвеня ў сваю родную вёску Яўсеевічы, Сіманавіцкага сельсовета, прыехаў Герой Совецкага Саюза Рыбак Ульян Аляксандравіч. Вестка аб прыездзе ў Яўсеевічы земляка-героя з маланкавай хуткасцю абляцела навакольныя вёскі, усе спяшаліся ў Яўсеевічы, каб сустрэць і паслухаць выступленне земляка, удастоіўшагася высокага звання Героя Совецкага Саюза. Каля хаты, у якой нарадзіўся, вырас і выхаваўся герой, сабраўся мнагалюдны мітынг… У кароткай прамове Герой Совецкага Саюза У. А. Рыбак сардэчна падзякаваў сабраўшымся за цёплую сустрэчу. Ён сказаў: “Мы, воіны пабеданоснай слаўнай Чырвонай Арміі, кіруемай вялікім Маршалам Совецкага Саюза Сталіным, упэўнены, што вы хутка залечыце раны, прычыненыя вайной нашым вёскам, сваёй чэснай працай зноў зробіце квітнеючымі калгасныя вёскі, заможным сваё жыццё, абагаціце дзяржаву”.

У 2005 годзе  Белтэлерадыёкампанія зняла пра нашага земляка-героя фільм “Ульян Рыбак” — адзін з першых у цыкле перадач пра Герояў Савецкага Саюза “День длиною в жизнь…”.

З развіццём тэхналогій з’явілася магчымасць даведацца пра подзвігі Ульяна Рыбака з арыгінальных крыніц — узнагародных лістоў Героя, якія размешчаны на сайце pamyat-naroda.ru.

Самая першая ўзнагарода, яе наш зямляк атрымаў у сакавіку 1943 года, — медаль “За баявыя заслугі”. Ва ўзнагародным лісце чырвонаармейца напісана: “…В бою под с. Ивот 6.3.1943 г. действовал хладнокровно и смело под минометным огнем противника продвигаясь вперед вел непрерывный огонь по фашистскому пулемету и указывал нашим пулеметчикам наиболее важные цели. В разведке боем у дер. Красное вел за собой бойцов не допуская их ослаблять огонь. Из боя вышел в числе последних обеспечивая своим огнем отход на новые позиции нашего ручного пулемета”.

Другую ўзнагароду, медаль “За адвагу”, ужо камандзір аддзялення 348-й асобнай разведвальнай роты 226-й стралковай дывізіі Ульян Рыбак атрымаў у жніўні 1943 года: “Сержант Рыбак смело поднял свое отделение в атаку на деревню Зеленохолмистый, обошел с фланга и ворвался один из первых в деревню Зеленохолмистый. Уничтожил 2-х немцев и ранил одного унтер-офицера. Впереди всех вел свое отделение на деревню Дубовицы, был ранен в руку, но не ушел с поля боя и продолжал командовать отделением и вывел его из-под артиллерийского огня противника, выполнив боевую задачу”. 

У студзені 1944-га старшы сяржант Ульян Рыбак атрымаў ордэн Чырвонага Сцяга — загад аб узнагародзе падпісаны 7 студзеня 1944 года. Гэта адна з найвышэйшых узнагарод у СССР, ордэнам Чырвонага Сцяга адзначалі за асаблівую адвагу, самаадданасць і мужнасць, праяўленыя пры абароне Айчыны. Ва ўзнагародным лісце напісана: “Старший сержант Рыбак с начала Отечественной войны находится на фронте и более года в разведке. 26.8.43 года в разведке с. Дубовицы смело ворвался в село с небольшой группой. Уничтожил до 10 гитлеровцев и трех унтер-офицеров взял в плен. В р-не с. Хижки переправился через р. Сейм, проник в занятое противником село, взял двух пленных и без потерь вернулся в свою часть. Одним из первых форсировал р. Днепр с небольшой группой разведчиков. В коротком бою уничтожил расчет станкового пулемета и захватив одного пленного и пулемет, вернулся в часть. В р-не с. Ровы старший сержант Рыбак с группой лазутчиков проник в тыл противника, выявил расположение вражеских батарей, пехоты, резерва противника. Подбив штабную машину, захватили документы и пленного, вернулись назад через линию фронта”. На адваротным баку ўзнагароднага ліста ёсць пазнака: “Достоин звания Герой Советского Союза”. Такім чынам, наш зямляк мог атрымаць зорку Героя яшчэ ў 1943 годзе, але вышэйшае камандаванне чамусьці не палічыла яго на той момант гэтага вартым.  

У ліпені 1944 года Ульян Рыбак, на той час ужо старшына, памочнік камандзіра ўзвода 348-й асобнай разведвальнай роты, здзейсніў яшчэ два подзвігі і быў прадстаўлены да ордэна Чырвонай Зоркі. Ва ўзнагародным лісце напісана: “При выполнении боевой задачи в районе Обыч 16.07.1944 г. старший разведгруппы старшина Рыбак обойдя боевое охранение противника с фланга, внезапно набросился на него. Броском противотанковой гранаты он уничтожил расчет пулемета и захватил пулемет и документы. В районе м. Перегинска 29.07.1944 г. при поддержке самоходных пушек старший разведгруппы старшина Рыбак обошел противника с правого фланга и внезапно напал на него. Противник был ошеломлен внезапным ударом и бросился в панику. В этом бою старшина Рыбак уничтожил 5 и 9 солдат захватил в плен”. На адваротным баку ўзнагароднага ліста за подпісам камандзіра 226-й стралковай дывізіі пазначана: “Награждаю: орден Славы III степени”. Загад аб узнагародзе падпісаны 20 жніўня 1944 года.

А праз два дні, у загадзе аб узнагароджанні ад 22 жніўня 1944 года, зноў сустракаем прозвішча старшыны Рыбака. “Днем 11.8.44 года в районе Лудвикувка будучи старшим разведгруппы произвел дерзкий налет на проходивших по дороге мадьяр. Стремительным броском и огнем автоматов ошеломили противника, в результате чего противник бросился в панику. Успех боя произошел за короткое время разведчики уничтожили 1-го офицера и 9 солдат и 1-го офицера и 9 солдат взяли в плен. Лично старшина Рыбак уничтожил 4 и 1-го солдата взял в плен. Задание командования было выполнено, разведчики без потерь вернулись в свою часть. Старшина Рыбак достоин награждения орденом Отечественной войны II степени”, — напісана ва ўзнагародным лісце. Але ж у выніку за гэты подзвіг нашага земляка ўзнагародзілі ордэнам Айчыннай вайны І ступені.

Ва ўзнагародным лісце ад 24 жніўня 1944 года пазначана, што старшына Рыбак прадстаўляецца да звання Героя Савецкага Саюза, тут жа пералічаны ўсе подзвігі нашага земляка з 1941 года: “В 1941 году тов. Рыбак взял в плен 25 вражеских солдат один из них финский майор, подбил 10 вражеских танков и уничтожил 10 гитлеровцев. В 1942 году взял 10 пленных, уничтожил 15 гитлеровцев. 20.09.1943 года первый из дивизии форсировал реку Днепр, с группой захватил 1 офицера и 5 солдат. Всего за год со взводом он уничтожил более 30 гитлеровцев и взял в плен 30, из них 2 офицера. В 1944 году взял в плен 51 солдата, из них 1 офицера. В последнее время в наступательных действиях в Прикарпатах тов. Рыбак снова отличился. В июле со взводом он вышел в тыл противника, организовал засаду и захватил в плен 10 вражеских солдат вместе с офицером. 21.08.1944 года разведчики старшины Рыбака, пробыв два дня в тылу противника, вновь привели «языка» — сорокового по счету”. Зразумела, што самае высокае званне — Герой Савецкага Саюза — проста так, без узгаднення з камандаваннем, не даецца. Таму на адваротным баку гэтага ўзнагароднага ліста ёсць запіс аб згодзе на прысваенне звання Героя ад камандзіра 226-й стралковай дывізіі гвардыі падпалкоўніка Цяценкі, камандзіра 11-га стралковага Прыкарпацкага корпуса гвардыі генерал-маёра Запаражчэнкі, камандуючага войскамі 38-й арміі генерал-лейтэнанта Жураўлёва, члена Ваеннага Савета арміі генерал-маёра Калоніна: “Достоин присвоения звания Герой Советского Союза”. Але званне Героя Ульяну Рыбаку і ў гэты раз не прысвоілі… Замест гэтага ўручылі іншую, хоць і таксама высокую, узнагароду — ордэн Славы ІІ ступені.

У канцы снежня 1944 года за подпісам камандзіра 348-й асобнай разведвальнай роты капітана Ільіна з’яўляецца яшчэ адзін узнагародны ліст, у якім старшына Рыбак зноў прадстаўляецца да звання Героя Савецкага Саюза. Тут таксама пералічваюцца ўсе подзвігі нашага земляка і дапаўняюцца новымі фактамі: “В последних наступательных боях старшина Рыбак 4 раза ходил в тыл противника, где он доставал ценные сведения, благодаря которым давал возможность командованию установить силы и намерения противника. В последний раз пробыв в тылу противника с 12.12.44 по 15.12.44 г. тов. Рыбак достал ценные сведения о противнике, которые позволили командованию вскрыть его силы и намерения. Тов. Рыбак достоин присвоения звания Героя Советского Союза”. І нарэшце прысваенне высокага звання нашаму земляку было ўзгоднена на ўсіх ступенях армейскага кіравання і, самае галоўнае, зацверджана Ваенным Саветам фронту. Узнагародны ліст падпісалі камандуючы войскамі 4-га Украінскага фронту генерал арміі Іван Пятроў і член Ваеннага Савета, генерал-палкоўнік Леў Мехліс. На ўзнагародным лісце напісана: “Присвоено звание Героя Советского Союза с вручением ордена Ленина и медали “Золотая звезда”. Указ Президиума Верховного Совета Союза ССР от 24.3.1945 г”. 

Але на гэтым поздвігі і адпаведна баявыя ўзнагароды Ульяна Рыбака не закончыліся. У загадзе па 226-й стралковай Глухаўска-Кіеўскай дывізіі ад 12 красавіка 1945 года пазначана, што за подзвігі, здзейсненыя Ульянам Рыбаком з 15 па 19 лютага 1945 года, яго прадстаўляюць да ордэна Чырвонай Зоркі. Вось што напісана ва ўзнагародным лісце: “В последних наступательных боях, выполняя задание командования по разведке вторых оборонительных рубежей, расположения штабов противника, старшина Рыбак во главе группы проник через передний край противника и прошел в его глубину до 15 км в район м. Цешин. Выполняя задание командования, группа пробыла в тылу противника с 15.02 по 19.02.45, где доставала ценные сведения о противнике. На обратном пути группа была подвергнута преследованию противником, но благодаря смелых и умелых действий старшины Рыбака, группа ушла от преследования противника без потерь, доставив ценные сведения о противнике”. 

А 24 чэрвеня 1945 года разведчык старшына Ульян Аляксандравіч Рыбак прымаў удзел у гістарычным Парадзе Перамогі на Чырвонай плошчы ў Маскве.

Падрыхтавала Вольга ЯНУШЭЎСКАЯ