У этнаграфічнай зале Глускага гісторыка-краязнаўчага музея шмат цікавых і ўнікальных экспанатаў. Ёсць, напрыклад, калекцыя прасаў: вялікія, маленькія, розных гадоў вытворчасці. Тут жа стаіць сялянскі ложак, вісіць драўляная калыска, а побач з ёй — старадаўнія дзіцячыя хадункі.
Як высветлілася, хадункі — не сучаснае вынаходніцтва: такую зручную для бацькоў рэч беларускія сяляне прыдумалі даўно. Канешне ж, тагачасныя сялянскія хадункі адрозніваюцца ад цяперашніх у першую чаргу тым, што ў іх няма колаў. Асновай іх служыў вертыкальны шост, верхні канец якога прапускаўся ў пятлю або скабу, прымайстраваную да бэлькі, а ніжні канец упіраўся ў ямку, зробленую ў глінабітнай падлозе (пазней прымацоўваўся да дашчанай падлогі).
Да шаста, прыкладна на вышыні грудзей дзіцяці, прыбівалі папярочную планку з прымацаваным да яе паўколам з сагнутага лазовага дубца таўшчынёю ў некалькі сантыметраў. Да сагнутага дубца і драўлянай планкі прышывалі кавалак палатна — атрымлівалася нешта накшталт трусікаў. Дзіця саджалі ў хадункі па такому ж прынцыпу, як і зараз. Малое перабірала ножкамі, седзячы на палатне, і так хадзіла вакол шаста. Калі малеча крыху падрастала і магла цвярдзей трымацца на нагах, тканіну прыбіралі, а дзіця ўжо ставілі ў хадунок — яно хадзіла вакол шаста, трымаючыся за планку.
Трэба адзначыць, што самым старажытным гістарычным сведчаннем выкарыстання дзіцячых хадункоў з’яўляецца палатно галандскага мастака Іераніма Босха “Немаўля Хрыстос з хадункамі” (1480 год), на якім намалявана дзіця з драўлянымі хадункамі на трох колах. Карціна зараз захоўваецца ў музеі гісторыі мастацтваў у Вене.
Вольга ЯНУШЭЎСКАЯ
Фота аўтара і дадзена раённым музеем
