У вёску Касарычы, да Васіля Іванавіча і Любові Аляксееўны Пацай, мы вырашылі зазірнуць, даведаўшыся, што ў пачатку жніўня яны адзначылі брыльянтавы юбілей — 60 гадоў сумеснага жыцця. Пагадзіцеся, лічба важкая, дай Бог так кожнаму. Адным словам, паехалі мы ў Касарычы за сакрэтам сямейнага шчасця.

… Пажаніліся Васіль Іванавіч і Любоў Аляксееўна 8 жніўня 1955-га, як раз у нядзелю. Абодва са шматдзетных сем’яў, абодва не сказаць каб з багатым пасагам. Васіль Іванавіч нарадзіўся на хутары Лазенкі, гэта ў лесе, за кіламетры чатыры ад Касарыч. Нарадзіўся ў снежні 1928 года, але запісаны чамусьці студзенем 1931-га. Дзяцінства правёў на хутары, а потым сям’ю перасялілі ў вёску. У вайну бацька пайшоў у партызаны, засталася маці з трыма сынамі. Васіль, будучы школьнікам, пасвіў кароў — зарабляў хлеб, за гэта давалі па 400 — 500 грамаў хлеба. Пасля сямігодкі пайшоў працаваць у калгас: вазіў ноччу на баржы малако, а днём араў на валах. Адзін час узялі яго загадчыкам па гаспадарчай частцы ў мясцовую бальніцу (так-так, была ў Касарычах бальніца), але не спадабалася. Затое прыжыўся ў лясной гаспадарцы, працаваў тут на розных пасадах, будучы ўжо жанатым, адвучыўся ў Полацкім лясным тэхнікуме. “Мая сям’я — я, жонка, цешча і дзядна (жонка дзядзькі) — пасадзіла больш за сто гектараў сасны”, — расказаў нам Васіль Іванавіч.

Любоў Аляксееўна ў дзявоцтве насіла тое ж прозвішча, што і пасля замужжа, — Пацай. Бацька загінуў на фронце, у сям’і таксама засталося трое дзетак. Дом быў знішчаны, і маці паставіла малую хацінку — што змагла. Домік гэты стаяў якраз каля бальніцы, дзе працаваў Васіль. Пэўна, тады і глянуў ён на знаёмую з дзяцінства дзяўчыну з новага боку.

“Я ішла ў Глуск, а ён ішоў з Глуска, спыніліся, пагаварылі… Ад таго дня і пачалі сустракацца, недзе праз год і ажаніліся. Пайшлі жыць да свёкраў, бо ў іх месца паболей было. Цяжка было першыя гады, пакуль разжыліся. Было, як кажуць, часам з квасам, а парою з вадою. Як перайшлі ў сваю хату, дык яшчэ і дзвярэй не было, посцілкай запнулі — і жылі”,— успамінае Любоў Аляксееўна, а Васіль Іванавіч дадае: “Выпісалі лес, рэзаў яго і канём вывозіў, так і пабудаваліся. Тут жа балота, можна сказаць, дык пад сарай прывёз 43 самазвалы зямлі. Гаспадарку трымалі — каня, дзве каровы, дзве свінаматкі, пчол развялі”.

Скажу, што гаспадарка і зараз немалая: парсючкі, куры, пасека, агарод немаленькі. Дачка, зяць і ўнукі ў адзін голас кажуць, што можна было б ужо і адпачыць, але як жа без гэтых звыклых клопатаў? Ды й амаль кожны выхадны нехта з родных прыязджае праведаць і дапамагчы. Дарэчы, прычакалі Васіль Іванавіч і Любоў Аляксееўна ўжо і трох праўнучкаў, малыя таксама любяць бываць у Касарычах…

Калі я пазваніла дамовіцца пра сустрэчу, гаспадары здзівіліся, бо нейкай асаблівай прычыны пісаць пра іх не бачылі, маўляў, звычайная сям’я, жылі і жывуць, як усе. Але чым жа не шчасце, калі вялікая сям’я, калі, пражыўшы столькі гадоў разам, паважаюць і берагуць адзін аднаго (суседка па сакрэце нам расказала, што Васіль Іванавіч вельмі перажывае за сваю Любушку, калі што якое — дык адразу і таблетачку ёй, і вады, і ўсё вакол яе тупае; таксама і Любоў Аляксееўна клапатліва і ўважліва да мужа ставіцца). Пагадзіцеся, не ў кожнага так бывае. Таму напрыканцы сустрэчы я ўсё-такі пацікавілася, што важнае ў сямейным жыцці, як зберагчы добрыя адносіны. “Цярпенне!” — быў адказ галавы сям’і. “Так, трэба адзін аднаму саступаць, — пагадзілася Любоў Аляксееўна. — Калі што, дык трохі і змоўчаць. Паважаць адзін аднаго трэба”. 

Аксана ВАСІЛЕЎСКАЯ

Фота Сяргея РУДЗІНСКАГА